Externe Veiligheid
In dit hoofdstuk laten we zien wat we doen op het gebied van externe veiligheid.
In de kadernota staan onze doelen beschreven. Hieronder staan de acties die we uitvoeren om die doelen te halen.
Wat is externe veiligheid?
Externe veiligheid gaat over de risico's voor mens en milieu bij gebruik, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen. Naast bedrijven met gevaarlijke stoffen zijn buisleidingen en transportroutes over weg, water en spoor ook risicobronnen, wanneer deze worden gebruikt voor het vervoeren van gevaarlijke stoffen.
Wat gaan we doen?
Als gemeente zoeken we steeds weer naar manieren waarop de externe veiligheid voor onze inwoners beter kan. Dat doen we bij nieuwe ontwikkelingen en bestaande locaties. We werken daarbij samen met allerlei partijen, zoals het Rijk, de Provincie, andere gemeenten en Chemelot. Bestaande locaties in onze gemeente die daarbij constant onze aandacht hebben zijn het Chemelotterrein, het treinemplacement in Sittard en het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor.
Controleren ruimtelijke ontwikkelingen en vergunningen
We toetsen nieuwe ruimtelijke plannen en vergunningen aan de wettelijke eisen en aan het vastgestelde beleid. Ook vinden we het belangrijk dat er voldoende aandacht is voor het beschermen van bestaande woongebieden. Daarom wordt waar nodig gekeken naar het verbeteren van de veiligheid in die gebieden. In ons Programma externe veiligheid werken we deze ambitie verder uit.
Robuust Basisnet Spoor
Het Basisnet is een landelijk aangewezen netwerk voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Binnen bepaalde grenzen wordt dit vervoer over weg, binnenwater en spoor gegarandeerd. Gebleken is dat er voor een aantal spoorroutes hogere vervoersaantallen zijn dan verwacht. Ook bleek dat in Nederland meerdere normen van risico’s werden overschreden en dat op trajecten gereden is die niet in de Basisnettabel genoemd staan. Dit was overigens niet het geval voor het spoor binnen onze gemeente. De constatering was voor het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat reden om het Basisnet te herzien via het programma Robuust Basisnet. Dat doet het ministerie samen met andere overheden en organisaties.
Pilot Robuust Basisnet en emplacement Sittard
De externe veiligheid van bewoners rondom de spoorwegen binnen onze gemeente krijgt veel aandacht. Om die veiligheid te verbeteren heeft het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een programma gemaakt dat heet Robuust Basisnet Spoor. Binnen dit programma voert het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en (onder meer) de gemeente Sittard-Geleen een pilot uit. Die pilot gaat over het goed in beeld krijgen van de risico’s, waardoor gevaarlijke situaties voorkomen kunnen worden. Hiervoor is een nieuwe methode ontwikkeld. Doel van de pilot is om die methode te testen en ervan te leren. We verwachten deze pilot in 2023 af te ronden.
Omgevingswet Met de Omgevingswet wil de overheid de regels voor ruimtelijke ontwikkeling samenvoegen. Zo komt er één ingang voor ruimtelijke projecten en initiatieven. Naar verwachting treedt de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking. Ook op het gebied van externe veiligheid zijn we volop bezig met de voorbereidingen om de invoering van de Omgevingswet mogelijk te maken.
Omgevingswet en Programma externe veiligheid
We werken verder aan de implementatie van de Omgevingswet. In samenwerking met allerlei partners hebben we uitgangspunten gemaakt voor de externe veiligheid in onze gemeente. Die zijn ook besproken met een werkgroep van de gemeenteraad. Die uitgangspunten worden opgenomen in de instrumenten van de Omgevingswet (Omgevingsvisie, -programma en -plan).
Aandachtsgebieden en voorschriftengebieden
Aandachtsgebieden zijn gebieden met activiteiten die nadelige gevolgen voor het milieu kunnen veroorzaken. Die activiteiten kunnen een risico vormen voor de omgeving. De gemeente kan die gebieden aanwijzen als zogenoemde voorschriftengebieden. In die gebieden gelden dan extra maatregelen om inwoners te beschermen. We willen de voorschriftengebieden aanwijzen, voordat de Omgevingswet in werking treedt (januari 2024).
Programma externe veiligheid
We werken verder aan ons Programma externe veiligheid. Daarin laten we terug komen wat op het gebied van externe veiligheid belangrijk is voor de ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming of het behoud van onze omgeving. Het programma wordt opgenomen in de Omgevingsvisie. Binnen het programma onderzoeken we onder meer de gevolgen van de uitgangspunten die we hebben besproken met een werkgroep van de gemeenteraad.
Veiligheidskader Chemelot en Omgeving
De externe veiligheid rondom de Chemelot site is van groot belang. Daarom is hiervoor door een veiligheidscommissie een zogenaamd ‘bovenwettelijk veiligheidsniveau’ gemaakt. Daarin staan aanbevelingen om een zo hoog mogelijk veiligheidsniveau te krijgen. Die aanbevelingen zijn verder inhoudelijk verdiept en begin 2023 met de gemeenteraad besproken. Het resultaat hiervan wordt midden 2023 in een convenant bekrachtigd. Via dat convenant wordt via allerlei afspraken de koers voor de toekomst bepaald. Dit gebeurt samen met de diverse partijen betrokken bij de veiligheid in de omgeving van Chemelot, zoals de Chemelot site, de Provincie Limburg en de gemeenten Beek, Stein en Sittard-Geleen. De uitvoering van de afspraken worden verder uitgewerkt en onderzocht. Daarna worden ze opgenomen in de instrumenten van de Omgevingswet (Omgevingsvisie, -programma en -plan).